T
Tuğçe İçözü
Misafir
Vayner3'nin yayınladığı rapor, işletmeler için 2023'ün 8 Web3 trendini ortaya koydu. Raporda markaların Web3 yaklaşımı, teknoloji devlerinin Web2.5 devrimi, kripto ödeme kabülünün yaygınlaşması, token ile biletleme, Web3 mobil uygulamaları, metaverse, multichain ve kurumsal Web3 ekipleri başlıkları öne çıkıyor. Gelin, bu başlıkların detaylarını birlikte inceleyelim.
2023'te Web3 projelerine yönelen markalar, daha net Web3 ürünleri çıkaracak, tüketici hedeflemesinde daha incelikli davranacak ve Web3'e özel tasarlanmış pazara giriş stratejilerine sahip olacak.
Rapor kapsamında Dolce & Gabbana’nın Collezione Genesi, TIME'ın TIMEPieces ve Starbucks'ın Web3 projelerinin de dahil olduğu önemli markaların Web3 stratejileri detaylı olarak inceleniyor.
Rapor, gelişmekte olan 5 farklı ürün arketipi üzerine yoğunlaşıyor. Bunlar; dijital+fiziksel+deneysel paketler, dijital dünya ve giyilebilir ürünler, token-geçitli ürünler ve deneyimler, token destekli odak grubu, etkileşim, sadakat ve ödüller olarak öne çıkıyor.
Web3 teknolojisinin, kendini ispat etmiş ürün stratejilerinin, nadirlikten ölçeklenmeye doğru geçeceği ön görülüyor. Bu kapsamda stratejilerin, yeni etkileşim formların yanı sıra tüketici iç görülerinden ziyade tüketici satışlarına ve gelir yaratımına odaklanacağını söylemek mümkün.
Projelerin hedef kitle açısından incelenmesi için bir piramit analojisi kullanan rapor, piramidin alt kısımında genel tüketicilere hitap eden markalara yer verdi. Piramidin ortasında dijital sanatçıları destekleyen ve Web3 kültürüyle beraber hareket eden markalar yer alırken, piramidin üst kısmında web3 kitlesini hedefleyen markalar yer alıyor.
Web3 kitlesini hedefleyen markalara, Web3 deneyimi ile yalnızca 3 bin 600 adet CryptoPunk kullanıcısını hedefleyen Tiffany&Co.'yu örnek gösterebiliriz.Tiffany & Co. 'nun, NFTiff projesi ile CryptoPunk NFT sahiplerine özel 30 ETH’e kolye uçları ürettiğini hatırlatalım. NFT tabanlı fantezi futbol oyunu Reignmakers'ın hayranlarını hedefleyen Draftkings de başka bir örnek.
Pazara açılma stratejisinde ise iki farklı yaklaşımın öne çıktığını görmekteyiz. Adidas veya Nike gibi markalar, geniş koleksiyonlar ile bir "hype" yaratıp etkileşimini bu yolla sürdürmeye devam ederken, Gucci ve TIME gibi markalar, daha küçük koleksiyonlarla, yol haritalarını kademeli olarak hayata geçirdi.
Her iki yaklaşım da, Web3 odaklı topluluk inşa etme üzerine kurulu. Bu anlamda, 2023'te net bir amacı olmayan ve tek seferlik yayınlanan NFT koleksiyonları yerine, daha uzun soluklu yol haritalarının öne çıkması bekleniyor. Uzun dönemli program tasarımı, ürün lansmanları ve topluluk inşası içeren güçlü pazara giriş stratejileri geliştiren firmaların, bu alanda kazanan firmalar olacağı belirtiliyor.
Büyük teknoloji şirketlerinin blok zincir tabanlı token'ları kendi ürünlerine dahil etmesi, Web2 ve Web3'ü birbirine bağlayarak Web2.5 kavramını ortaya çıkardı. Bu yaklaşıma Shopify, Google, Instagram, Amazon, Microsoft ve Reddit'in attığı adımları örnek gösterebiliriz. Bu şirketlerin milyonlarca dolarlık yatırım ve ölçeklenme ile Web3 alanında yeni "deney"lere imza attığını söylemek mümkün.
Hatırlarsanız Meta, Metaverse teknolojilerine 10 milyar dolar ayıracağını açıklarken, Google ve Microsoft da Web3'e sırasıyla 500 milyon dolar ve 1.5 milyar dolar yatırım yapmaktan yatırım yapmaktan geri kalmadı. Her 3 kurum da 2010'ların ortalarından bu yana bulut altyapısı, stablecoin'ler ve geliştirici hizmetleri için erken aşama pilot projeler üzerinde çalışmakta. Kısacası teknoloji devleri için Web3 yeni bir odak noktası değil.
2021 ve 2022'de görülen tüketicilere yönelik pilot özellikler, 2023'te hız kazanacak. Reddit ve Instagram'ın yeni NFT odaklı özellikleri bunun en büyük göstergesi.
Her ne kadar bazı işletmeler için bir PR hamlesi gibi görünse de; sadece ABD'de kripto kabul eden işletme sayısı 2 bin 300'e ulaştı. Küresel olarak ise bu rakam 15 binin üzerine ulaştı.
Özellikle düşük işlem ücretleri, işlemlerin anlık olarak tamamlanması, ödemeler için geniş kapsamlı erişim işletmeler kadar kullanıcıların da ilgisini çekmekte. 2022'nin ilk çeyreğinde Visa'nın kripto bağlantılı kartının kullanımı 2.5 milar doları aştı ve yıldan yıla 5 kat büyüme gösterdi.
Kripto ödemelerinin benimsenmesinde ise Latin Amerika ve Asya öncülüğü üstleniyor. Eşler arası (P2P) kripto ödeme platformlarındaki trafiğin yüzde 50'sinden fazla bu iki pazardan gelmekte. Özellikle banka hesabı kullanmayan geniş kitlelere sahip bölgelerde, enflasyona karşı varlıkların değerinin korunması ve yurt dışı ödemeleri için bu ilginin devam etmesi bekleniyor.
2023'de tüketiciler için günlük işlemlerde kripto kullanımı adına daha fazla imkan sunulması bekleniyor. Özellikle Ethereum birleşmesiyle artan işlem hızı ve düşen maliyetler, beraberinde Layer2 çözümlerinin de bu konuda önemli rol oynayacağı düşünülüyor.
ABD'deki perakende şirketlerinin 2 binden fazla kıdemli yöneticisiyle yapılan bir anket, perakende şirketlerinin yüzde 75'inin önümüzdeki 2 yıl içinde kripto para ve stablecoin kabul edeceğini gösteriyor.
Token ile biletleme söz konusu pazara şeffaflık kazandırırken, markaların dijital ve deneyimsel modeller yaratmaları için bir köprü görevi görüyor. Şimdiye kadar veri toplamak ya da iletişimi sürdürmek için kısıtılı imkanlara sahip olan şirketler, deneyimsel eylemler oluşturmakta güçlük çekiyordu. Aynı şekilde daha geniş kampanya stratejileri oluşturmak da pek mümkün olmuyordu.
NFL'in NFT biletleme deneyleri ve Ticketmaster'ın Dapper labs iş birliği bizlere Token ile biletlemenin potansiyelini gösterdi. Bu örnekler sayesinde; fiziksel aktivasyonlar, tüketiciler ile daha derin etkileşimler, yeniden hedefleme (retargeting) ve etkinlik sonrası topluluk inşası için yeni kanallar dahil olmak üzere deneyimsel kullanıma şahit olduk. Ancak bu alanın gelişmesinin 2023'ün de ilerisinde gerçekleşebileceğini söylemek mümkün. Yine de 2023'te özellikle konferans ve festival sezonunda bu uygulamaların ivme kazanması bekleniyor.
Web3 mobil uygulamalarının yaygınlaşması, Web3 benimsemesinde önemli bir rol üstleniyor. Son 3 yılda Google Play ve iOS App Store'da yayına alınan Web3 uygulamalarında yüzde 500 artış görüldü.
Uygulama mağazalarında yer alan Web3 uygulamalarının yüzde 50'den fazla finans ya da mobil ödemelerle ilişkili değil. Söz konusu uygulamaların etkinliklere, deneyimlere ve mağazalara token tabanlı erişim verdiğini görüyoruz. Öne çıkan örnekler arasında Sweatcoin ya da Audius gibi egzersiz ve müzik uygulamalarının yanı sıra Web3 tarayıcısı Brave, Saptial.io yer alıyor. 2023'te dünyayı sarsacak bir Web3 uygulamasının ortaya çıkması ya da blok zincir tabanlı mobil uygulamaların liderlik tablosunda yer alması bekleniyor.
Bu noktada Coinbase Wallet'ın Apple'ın NFT gaz ücretlerinden komisyon istemesiyle NFT gönderimini kaldırmak zorunda kaldığını düşünürsek, 2023'te bir Web3 uygulama savaşının bizi beklediğini söylemek mümkün.
2021'in ekim ayında Facebook'un ana şirketinin isimini Meta'ya dönüştürmesi ve Metaverse vizyonu açıklamalarıyla ciddi bir şekilde merak uyandıran Metaverse, henüz hayata geçmedi. Eş zamanlı bir biçimde 2021'in 3. çeyreğinde Google aramalarında yükseliş gösteren "Metaverse", 2022'nin ilk çeyreğinden itibaren düşüş gösterdi.
Kazanç raporları sırasında Metaverse'den bahsedilmesi ise 2021'in dördüncü çeyreğinden itibaren önceki çeyreklerdeki yükselişe kıyasla daha yatay bir seyir izledi. Kazanç raporlarında Metaverse'e karşı duyarlılık ise düşüş göstermeye başladı.
Genel olarak Roblox ve Fortnite metaverse platformları olarak zikredilse de, bu iki uygulamanın da kullanıcı kitlesinin, yaş aralığı nedeniyle henüz tam anlamıyla bir tüketici kitlesi olarak konumlanmadığını söylemek mümkün. Roblox günlük aktif 57 milyon kullanıcıya ulaşsa da, kullanıcı kitlesinin yüzde 86'sı 25 yaşın altında. Aynı şekilde Fortnite, 3 milyon günlük aktif kullanıcıya sahip ancak kullanıcılarının yüzde 54'ü 13 yaşın altında.
Bazı markalar için metaverse girişimlerine yatırım yapmak anlamlı olsa da, Metaverse vizyonu 2023'te de hayata geçmekten uzak olacak. Bununla beraber Metaverse'ün 2023'te Web3 teknolojileri ve kültürünü şekillendirmekten uzak olacağını da belirtelim.
2022'de markalar tarafından yayınlanan NFT koleksiyonlarını inceleyen Vayner3'nin yaptığı analize göre, son 3 çeyrektir daha fazla markanın Ethereum ekosistemi dışına yöneldiği görülmekte. 2022'nin ilk çeyreğinde markaların NFT koleksiyonlarının yüzde 50'si Ethereum mainnet'indeydi, 2022'nin 3. çeyreğinde ise bu metrik yüzde 25'in altında. Ethereum ekosistemi, Web3 için büyük önem arz etse de, multichain, 2023'te göz ardı edilmemesi gereken trendlerden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Aldıkları yatırımlar ve tüketici talebi ile operasyonunu genişleten Web3 şirketleri, teknik olmayan pozisyonlar için aday arayışını artırdı. 2020 yılında pazarlama, yönetim ve IK alanları gibi pozisyonlar Web3 iş ilanlarının yalnızca yüzde 26'sını oluşturmaktaydı, 2021'de ise yüzde 39 olarak öne çıktı. Web3 şirketleri ölçeklenmeye devam ettikçe daha fazla teknik olmayan role ihtiyaç olacağı düşünülüyor.
Bunun yanında eğlence, perakende, moda ve teknoloji sektörlerinde de Web3 odaklı daha fazla işe alım olması bekleniyor.
Kaynak : Webrazzi
Markalar Web3'ü ciddiye alıyor
2023'te Web3 projelerine yönelen markalar, daha net Web3 ürünleri çıkaracak, tüketici hedeflemesinde daha incelikli davranacak ve Web3'e özel tasarlanmış pazara giriş stratejilerine sahip olacak.
Rapor kapsamında Dolce & Gabbana’nın Collezione Genesi, TIME'ın TIMEPieces ve Starbucks'ın Web3 projelerinin de dahil olduğu önemli markaların Web3 stratejileri detaylı olarak inceleniyor.
Rapor, gelişmekte olan 5 farklı ürün arketipi üzerine yoğunlaşıyor. Bunlar; dijital+fiziksel+deneysel paketler, dijital dünya ve giyilebilir ürünler, token-geçitli ürünler ve deneyimler, token destekli odak grubu, etkileşim, sadakat ve ödüller olarak öne çıkıyor.
Web3 teknolojisinin, kendini ispat etmiş ürün stratejilerinin, nadirlikten ölçeklenmeye doğru geçeceği ön görülüyor. Bu kapsamda stratejilerin, yeni etkileşim formların yanı sıra tüketici iç görülerinden ziyade tüketici satışlarına ve gelir yaratımına odaklanacağını söylemek mümkün.
Projelerin hedef kitle açısından incelenmesi için bir piramit analojisi kullanan rapor, piramidin alt kısımında genel tüketicilere hitap eden markalara yer verdi. Piramidin ortasında dijital sanatçıları destekleyen ve Web3 kültürüyle beraber hareket eden markalar yer alırken, piramidin üst kısmında web3 kitlesini hedefleyen markalar yer alıyor.
Web3 kitlesini hedefleyen markalara, Web3 deneyimi ile yalnızca 3 bin 600 adet CryptoPunk kullanıcısını hedefleyen Tiffany&Co.'yu örnek gösterebiliriz.Tiffany & Co. 'nun, NFTiff projesi ile CryptoPunk NFT sahiplerine özel 30 ETH’e kolye uçları ürettiğini hatırlatalım. NFT tabanlı fantezi futbol oyunu Reignmakers'ın hayranlarını hedefleyen Draftkings de başka bir örnek.
Pazara açılma stratejisinde ise iki farklı yaklaşımın öne çıktığını görmekteyiz. Adidas veya Nike gibi markalar, geniş koleksiyonlar ile bir "hype" yaratıp etkileşimini bu yolla sürdürmeye devam ederken, Gucci ve TIME gibi markalar, daha küçük koleksiyonlarla, yol haritalarını kademeli olarak hayata geçirdi.
Her iki yaklaşım da, Web3 odaklı topluluk inşa etme üzerine kurulu. Bu anlamda, 2023'te net bir amacı olmayan ve tek seferlik yayınlanan NFT koleksiyonları yerine, daha uzun soluklu yol haritalarının öne çıkması bekleniyor. Uzun dönemli program tasarımı, ürün lansmanları ve topluluk inşası içeren güçlü pazara giriş stratejileri geliştiren firmaların, bu alanda kazanan firmalar olacağı belirtiliyor.
Teknoloji devlerinin yatırımları ve pilot çalışmaları, Web2.5'a yeni kullanıcı kitlesi kazandırıyor
Büyük teknoloji şirketlerinin blok zincir tabanlı token'ları kendi ürünlerine dahil etmesi, Web2 ve Web3'ü birbirine bağlayarak Web2.5 kavramını ortaya çıkardı. Bu yaklaşıma Shopify, Google, Instagram, Amazon, Microsoft ve Reddit'in attığı adımları örnek gösterebiliriz. Bu şirketlerin milyonlarca dolarlık yatırım ve ölçeklenme ile Web3 alanında yeni "deney"lere imza attığını söylemek mümkün.
Hatırlarsanız Meta, Metaverse teknolojilerine 10 milyar dolar ayıracağını açıklarken, Google ve Microsoft da Web3'e sırasıyla 500 milyon dolar ve 1.5 milyar dolar yatırım yapmaktan yatırım yapmaktan geri kalmadı. Her 3 kurum da 2010'ların ortalarından bu yana bulut altyapısı, stablecoin'ler ve geliştirici hizmetleri için erken aşama pilot projeler üzerinde çalışmakta. Kısacası teknoloji devleri için Web3 yeni bir odak noktası değil.
2021 ve 2022'de görülen tüketicilere yönelik pilot özellikler, 2023'te hız kazanacak. Reddit ve Instagram'ın yeni NFT odaklı özellikleri bunun en büyük göstergesi.
Kripto ödeme kabulü, bir pazarlama gösterisinden çok daha fazlası
Her ne kadar bazı işletmeler için bir PR hamlesi gibi görünse de; sadece ABD'de kripto kabul eden işletme sayısı 2 bin 300'e ulaştı. Küresel olarak ise bu rakam 15 binin üzerine ulaştı.
Özellikle düşük işlem ücretleri, işlemlerin anlık olarak tamamlanması, ödemeler için geniş kapsamlı erişim işletmeler kadar kullanıcıların da ilgisini çekmekte. 2022'nin ilk çeyreğinde Visa'nın kripto bağlantılı kartının kullanımı 2.5 milar doları aştı ve yıldan yıla 5 kat büyüme gösterdi.
Kripto ödemelerinin benimsenmesinde ise Latin Amerika ve Asya öncülüğü üstleniyor. Eşler arası (P2P) kripto ödeme platformlarındaki trafiğin yüzde 50'sinden fazla bu iki pazardan gelmekte. Özellikle banka hesabı kullanmayan geniş kitlelere sahip bölgelerde, enflasyona karşı varlıkların değerinin korunması ve yurt dışı ödemeleri için bu ilginin devam etmesi bekleniyor.
2023'de tüketiciler için günlük işlemlerde kripto kullanımı adına daha fazla imkan sunulması bekleniyor. Özellikle Ethereum birleşmesiyle artan işlem hızı ve düşen maliyetler, beraberinde Layer2 çözümlerinin de bu konuda önemli rol oynayacağı düşünülüyor.
ABD'deki perakende şirketlerinin 2 binden fazla kıdemli yöneticisiyle yapılan bir anket, perakende şirketlerinin yüzde 75'inin önümüzdeki 2 yıl içinde kripto para ve stablecoin kabul edeceğini gösteriyor.
Token ile biletleme yeni deneyimsel modeller yaratıyor
Token ile biletleme söz konusu pazara şeffaflık kazandırırken, markaların dijital ve deneyimsel modeller yaratmaları için bir köprü görevi görüyor. Şimdiye kadar veri toplamak ya da iletişimi sürdürmek için kısıtılı imkanlara sahip olan şirketler, deneyimsel eylemler oluşturmakta güçlük çekiyordu. Aynı şekilde daha geniş kampanya stratejileri oluşturmak da pek mümkün olmuyordu.
NFL'in NFT biletleme deneyleri ve Ticketmaster'ın Dapper labs iş birliği bizlere Token ile biletlemenin potansiyelini gösterdi. Bu örnekler sayesinde; fiziksel aktivasyonlar, tüketiciler ile daha derin etkileşimler, yeniden hedefleme (retargeting) ve etkinlik sonrası topluluk inşası için yeni kanallar dahil olmak üzere deneyimsel kullanıma şahit olduk. Ancak bu alanın gelişmesinin 2023'ün de ilerisinde gerçekleşebileceğini söylemek mümkün. Yine de 2023'te özellikle konferans ve festival sezonunda bu uygulamaların ivme kazanması bekleniyor.
Web3 mobil uygulamaları
Web3 mobil uygulamalarının yaygınlaşması, Web3 benimsemesinde önemli bir rol üstleniyor. Son 3 yılda Google Play ve iOS App Store'da yayına alınan Web3 uygulamalarında yüzde 500 artış görüldü.
Uygulama mağazalarında yer alan Web3 uygulamalarının yüzde 50'den fazla finans ya da mobil ödemelerle ilişkili değil. Söz konusu uygulamaların etkinliklere, deneyimlere ve mağazalara token tabanlı erişim verdiğini görüyoruz. Öne çıkan örnekler arasında Sweatcoin ya da Audius gibi egzersiz ve müzik uygulamalarının yanı sıra Web3 tarayıcısı Brave, Saptial.io yer alıyor. 2023'te dünyayı sarsacak bir Web3 uygulamasının ortaya çıkması ya da blok zincir tabanlı mobil uygulamaların liderlik tablosunda yer alması bekleniyor.
Bu noktada Coinbase Wallet'ın Apple'ın NFT gaz ücretlerinden komisyon istemesiyle NFT gönderimini kaldırmak zorunda kaldığını düşünürsek, 2023'te bir Web3 uygulama savaşının bizi beklediğini söylemek mümkün.
Metaverse henüz hayata geçmedi
2021'in ekim ayında Facebook'un ana şirketinin isimini Meta'ya dönüştürmesi ve Metaverse vizyonu açıklamalarıyla ciddi bir şekilde merak uyandıran Metaverse, henüz hayata geçmedi. Eş zamanlı bir biçimde 2021'in 3. çeyreğinde Google aramalarında yükseliş gösteren "Metaverse", 2022'nin ilk çeyreğinden itibaren düşüş gösterdi.
Kazanç raporları sırasında Metaverse'den bahsedilmesi ise 2021'in dördüncü çeyreğinden itibaren önceki çeyreklerdeki yükselişe kıyasla daha yatay bir seyir izledi. Kazanç raporlarında Metaverse'e karşı duyarlılık ise düşüş göstermeye başladı.
Genel olarak Roblox ve Fortnite metaverse platformları olarak zikredilse de, bu iki uygulamanın da kullanıcı kitlesinin, yaş aralığı nedeniyle henüz tam anlamıyla bir tüketici kitlesi olarak konumlanmadığını söylemek mümkün. Roblox günlük aktif 57 milyon kullanıcıya ulaşsa da, kullanıcı kitlesinin yüzde 86'sı 25 yaşın altında. Aynı şekilde Fortnite, 3 milyon günlük aktif kullanıcıya sahip ancak kullanıcılarının yüzde 54'ü 13 yaşın altında.
Bazı markalar için metaverse girişimlerine yatırım yapmak anlamlı olsa da, Metaverse vizyonu 2023'te de hayata geçmekten uzak olacak. Bununla beraber Metaverse'ün 2023'te Web3 teknolojileri ve kültürünü şekillendirmekten uzak olacağını da belirtelim.
Gelecek multichain'de
2022'de markalar tarafından yayınlanan NFT koleksiyonlarını inceleyen Vayner3'nin yaptığı analize göre, son 3 çeyrektir daha fazla markanın Ethereum ekosistemi dışına yöneldiği görülmekte. 2022'nin ilk çeyreğinde markaların NFT koleksiyonlarının yüzde 50'si Ethereum mainnet'indeydi, 2022'nin 3. çeyreğinde ise bu metrik yüzde 25'in altında. Ethereum ekosistemi, Web3 için büyük önem arz etse de, multichain, 2023'te göz ardı edilmemesi gereken trendlerden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Kurumsal Web3 ekipleri
Aldıkları yatırımlar ve tüketici talebi ile operasyonunu genişleten Web3 şirketleri, teknik olmayan pozisyonlar için aday arayışını artırdı. 2020 yılında pazarlama, yönetim ve IK alanları gibi pozisyonlar Web3 iş ilanlarının yalnızca yüzde 26'sını oluşturmaktaydı, 2021'de ise yüzde 39 olarak öne çıktı. Web3 şirketleri ölçeklenmeye devam ettikçe daha fazla teknik olmayan role ihtiyaç olacağı düşünülüyor.
Bunun yanında eğlence, perakende, moda ve teknoloji sektörlerinde de Web3 odaklı daha fazla işe alım olması bekleniyor.
Kaynak : Webrazzi
