C
Candeğer Muradoğlu
Misafir
Mayıs ayında ABD'de bulunan Scripps Okyanus Bilimleri Enstitüsü ile Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) karbondioksit konsantrasyonunun milyonda 419 parçaya (PPM) ulaştığı kaydetti. Yani atmosferdeki karbondioksit oranı artık doyum noktasına ulaştı. Dolayısıyla bu konuyla ilgili çalışan girişimler yakından izleniyor. Konu üzerinde yoğun bir şekilde çalışıyor.
Buna paralel olarak geçtiğimiz günlerde Zürih merkezli karbon yakalama şirketi Climeworks'tan bir haber gündeme geldiğini ve Orca isimli tesisin hayata geçirdiğini duyurmuştuk. Bu merkez, dünyanın ilk ve en büyük Doğrudan Hava Yakalama (Direct Air Capture – DAC) ve depolama tesisi olma özelliğini taşıdığını ve tesisin 4000 ton CO2 tutma kapasitesine sahip olduğunu yazmıştık.
Edindiğimiz bilgilere göre Climeworks, Carbfix ile karbondioksiti (CO2) kayaya dönüştürmeye başladı. Yani iki şirlet, havadaki karbondioksiti yakalayarak bazalt oluşumlara enjekte edip, ikincil minareller yaratma üzerine çalışıyor. Uzmanlar bu yöntemi "suya gaz ekleyerek soda yapma"ya benzetiyor. Çünkü temel mantık karbondioksiti suda çözmek. Burada çözünmüş karbondioksit toprağa enjekte ediliyor. Bazalt ve karbon kimyasal reaksiyona girerek bir tür kaya oluşturuyor.
Tabii ki bu, karbon salınımı kaynaklı küresel ısınmayla mücadele için tek başına yeterli bir çözüm değil. Çünkü bu yöntemin iyi işleyebilmesi için çok fazla su gerektiği biliniyor. Araştırmalara göre; 1 ton CO2'ye 25 ton su kullanılması lazım. Bu yüzden Hindistan gibi suyun kıymetli olduğu kurak coğrafyalarda bu tekniğin uygulama maliyeti yükseliyor. Çünkü su orada çok değerli. Bir taraftan da bazalt yeryüzünde bulunan en çok bulunan kaya cinslerinden biri. Ama kullanabilmek için kayayı oradan çıkarmak gerekiyor. Yani bu yöntem tamamen sorunu çözmeye yetmiyor. Sadece farklı çözümlerden biri.
Mayıs 2020’de ORCA projesine başlayan Climeworks için bu ortaklık, birkaç yıl içinde milyonlarca ton karbondioksiti kalıcı olarak uzaklaştıracak büyüklükte tesis kurma planının bir parçası. Tesis, yenilikçi istiflenebilir konteyner boyutunda toplayıcı üniteler biçimindeki gelişmiş modüler teknolojiye dayanıyor. Dünyanın ilk ticari DAC ünitesi olarak tanımlanan ORCA, aslında ilk kez havadan ticari manada karbondioksit çekiyor. Bu projeye Stripe, Swiss Re, Audi ve Microsoft gibi firmalar, dünyaya verdikleri zararı azaltmak adına ürettikleri emisyonların bir kısmını topladığı için “karbon ofset” bedeli ödüyor.
Kaynak : Webrazzi
Buna paralel olarak geçtiğimiz günlerde Zürih merkezli karbon yakalama şirketi Climeworks'tan bir haber gündeme geldiğini ve Orca isimli tesisin hayata geçirdiğini duyurmuştuk. Bu merkez, dünyanın ilk ve en büyük Doğrudan Hava Yakalama (Direct Air Capture – DAC) ve depolama tesisi olma özelliğini taşıdığını ve tesisin 4000 ton CO2 tutma kapasitesine sahip olduğunu yazmıştık.
Edindiğimiz bilgilere göre Climeworks, Carbfix ile karbondioksiti (CO2) kayaya dönüştürmeye başladı. Yani iki şirlet, havadaki karbondioksiti yakalayarak bazalt oluşumlara enjekte edip, ikincil minareller yaratma üzerine çalışıyor. Uzmanlar bu yöntemi "suya gaz ekleyerek soda yapma"ya benzetiyor. Çünkü temel mantık karbondioksiti suda çözmek. Burada çözünmüş karbondioksit toprağa enjekte ediliyor. Bazalt ve karbon kimyasal reaksiyona girerek bir tür kaya oluşturuyor.
Yöntemlerden biri...
Tabii ki bu, karbon salınımı kaynaklı küresel ısınmayla mücadele için tek başına yeterli bir çözüm değil. Çünkü bu yöntemin iyi işleyebilmesi için çok fazla su gerektiği biliniyor. Araştırmalara göre; 1 ton CO2'ye 25 ton su kullanılması lazım. Bu yüzden Hindistan gibi suyun kıymetli olduğu kurak coğrafyalarda bu tekniğin uygulama maliyeti yükseliyor. Çünkü su orada çok değerli. Bir taraftan da bazalt yeryüzünde bulunan en çok bulunan kaya cinslerinden biri. Ama kullanabilmek için kayayı oradan çıkarmak gerekiyor. Yani bu yöntem tamamen sorunu çözmeye yetmiyor. Sadece farklı çözümlerden biri.
Mayıs 2020’de ORCA projesine başlayan Climeworks için bu ortaklık, birkaç yıl içinde milyonlarca ton karbondioksiti kalıcı olarak uzaklaştıracak büyüklükte tesis kurma planının bir parçası. Tesis, yenilikçi istiflenebilir konteyner boyutunda toplayıcı üniteler biçimindeki gelişmiş modüler teknolojiye dayanıyor. Dünyanın ilk ticari DAC ünitesi olarak tanımlanan ORCA, aslında ilk kez havadan ticari manada karbondioksit çekiyor. Bu projeye Stripe, Swiss Re, Audi ve Microsoft gibi firmalar, dünyaya verdikleri zararı azaltmak adına ürettikleri emisyonların bir kısmını topladığı için “karbon ofset” bedeli ödüyor.
Kaynak : Webrazzi
