Zekat, İslam'ın beş temel şartından biridir ve mali bir ibadet olarak kabul edilir. Kelime anlamı olarak "temizlik" ve "artma" gibi anlamlara gelen zekat, belirli bir mal varlığına sahip olan Müslümanların, bu malın belirli bir kısmını ihtiyaç sahiplerine vermesini ifade eder.
Zekat, sosyal adaleti sağlamak, fakirlerin ihtiyaçlarını gidermek ve toplumsal dayanışmayı artırmak gibi önemli bir rol oynar. Bu ibadet, Müslümanlar arasında yardımlaşma ve paylaşma bilincini güçlendirir.
Zekatın Şartları:
- Müslüman Olmak: Zekat, sadece Müslümanlar için farzdır.
- Akıl ve Ergenlik: Akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına ulaşmış olmak.
- Nisap Miktarı Mal Sahibi Olmak: Belirli bir mal varlığına (nisap miktarı) sahip olmak. Nisap, kişinin temel ihtiyaçlarının dışında kalan ve üzerinden bir yıl geçen mal varlığını ifade eder.
- Malın Üzerinden Bir Yıl Geçmesi: Mal varlığının üzerinden bir kameri yıl (354 gün) geçmiş olması gerekmektedir.
Zekat Verilebilecek Mallar:
- Para ve Altın/Gümüş: Nakit para, altın, gümüş ve bunların karşılığı olan değerler.
- Ticaret Malları: Ticaret amacıyla elde tutulan mallar.
- Hayvanlar: Belirli sayıda hayvan (koyun, keçi, sığır, deve gibi).
- Tarım Ürünleri: Topraktan elde edilen ürünler.
Zekat Kimlere Verilir?
Zekat, Kur'an-ı Kerim'de belirtilen sekiz sınıfa verilir:- Fakirler: Temel ihtiyaçlarını karşılayamayanlar.
- Miskinler: Fakirlerden daha zor durumda olanlar.
- Zekat Memurları: Zekat toplama ve dağıtma işinde çalışanlar.
- Müellefe-i Kulub: Kalpleri İslam'a ısındırılmak istenenler.
- Köleler: Özgürlüğünü kazanmak isteyen köleler.
- Borçlular: Borcunu ödeyemeyenler.
- Allah Yolunda Olanlar: İslami hizmetlerde çalışanlar.
- Yolcular: Yolda kalmış ve parasız kalanlar.
Zekat Miktarı:
Zekat, genellikle mal varlığının %2.5'i (1/40) oranında hesaplanır. Ancak tarım ürünlerinde sulama durumuna göre bu oran değişebilir.Zekat, sosyal adaleti sağlamak, fakirlerin ihtiyaçlarını gidermek ve toplumsal dayanışmayı artırmak gibi önemli bir rol oynar. Bu ibadet, Müslümanlar arasında yardımlaşma ve paylaşma bilincini güçlendirir.