K
Konuk Yazar
Misafir
İki senedir Batı ülkelerinde yükselen faizlerle sıkılaşan fonlama ortamı, teknoloji girişimlerinin ümüğünü sıkmıştı. Görünen o ki, en azından Çin’de, bu durum yakında değişebilir. Zira Çin devleti kesenin ağzını açıyor.
Bugün olanları incelemeden önce 2021’e dönelim. 2021’de Alibaba’nın kurucusu Jack Ma, bir panelde Çinli regülatörleri eleştirdikten sonra Alibaba’nın fintech şirketi Ant Financial’ın halka arzı iptal edilmiş; Alibaba’ya açılan rekabet soruşturmasında milyarlarca dolar ceza kesilmiş, hatta Jack Ma şirketteki görevlerini bırakıp Japonya’da resim yapmaya başlamıştı. Başka teknoloji şirketlerinin de başına benzer şeyler geldi. Çin’in Über’i Didi bir süre yasaklandı. Yemek dağıtım platformu Meituan algoritmasını değiştirmek zorunda bırakıldı. Çin’de teknoloji işlerine yatırımlar düştü, hisse fiyatları geriledi. Adeta teknoloji sektörüne kış geldi.
Ancak aynı dönemde Çin ekonomisi de yavaşladı. Büyüme hızı yüzde 5’in altına indi. E daha ne olsun diyebilirsiniz ama Çin ekonomisinin 2010’lardaki yıllık büyüme ortalaması yüzde 10’a yakın. Çin Komünist Partisi’nin bir tedbir paketi açıklaması gerekiyordu.
17 Şubat 2025 günü Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, teknoloji sektörünün liderlerini başkentteki “Halkın Büyük Salonu” binasına davet etti. Tianenmen Meydanı’ndaki bu kocaman bina Çin Komünist Partisi’nin en önemli toplantılarının yapıldığı yer. Aralarında Jack Ma’nın da olduğu teknoloji girişimcileri devlet başkanıyla samimi fotoğraflar verdiler.
Bu arada Çin’in ChatGPT’ye cevabı DeepSeek, geniş yankı uyandırdı. Sonra da Manus isimli her işi yapan yapay zekâ programı çıktı. Çin teknoloji hisselerinden oluşan Heng Seng teknoloji endeksi, sene başından beri yüzde 30 yükselmiş durumda.
Bu hafta sona eren Çin Parlamentosu toplantısından çıkan paket, teknoloji sektörünün yüzünü güldürecek nitelikte. Öncelikle şunu belirletim: 2977 üyeli Çin parlamentosu yılda bir kez toplanıp sadece en önemli konularda karar veriyor. Bu seneki karar da yeni ekonomik paket oldu.
Herkes Çin Komünist Partisi’nden ülkenin dört bir yanında boş kalan veya tamamlanamayan inşaatları kurtarmasını bekliyordu. Oysa paketin odağı inşaat değil “yeni kaliteli üretim güçleri”. Çinliler böyle felsefi tabirleri seviyorlar. Burada kastedilen yapay zekâ, kuantum bilgisayar, yeşil teknolojiler gibi yüksek teknoloji alanları. Teknolojiye bahar gelecek.
Paketin ilk hedefi tüketimi artırmak. Çin bugüne kadar hep tüketim değil, tasarruf odaklı geliştiği için bu çok önemli bir değişiklik olacak. Özellikle de teknoloji tüketiminin artırılması hedefleniyor. Mesela 6000 yuan, yani 30.000 TL’den ucuz telefonlara yüzde 15 sübvansiyon uygulanacak.
Bence teknoloji açısından paketteki esas büyük olay, teknoloji yatırımları için 138 milyar dolarlık bir girişim sermayesi fonu kurulması. Çin’de teknoloji kışı gelmeden önceki bolluk dönemlerinde yıllık girişim sermayesi yatırımı, 35 milyar doları geçmiyordu. Fonun büyüklüğünü anlamak açısından, dünyada iyi zamanlarda yapılan yıllık girişim sermayesi yatırımının üçte biri seviyesinde olduğunu söyleyebiliriz. Tabii 138 milyar dolar bir senede yatırıma dönmeyecek ama dünyanın en büyük fonlarından mesela Tiger’dan (58 milyar dolar) veya Softbank’ın ilk fonundan (100 milyar dolar) çok daha büyük bir miktar.
Nasıl Trump “Ben Amerikan teknoloji şirketlerini Avrupalıların kanunlarına kurban etmem.” diyorsa Çin de “Ben de kendi teknoloji şirketlerimin arkasında dururum.” diyor. Bunu da parayla yapıyor. Son birkaç yılda Çin’in elektrikli araç ve pil alanında yaptığı yatırımların sonuçları ortada: Çin artık bu sektörleri domine ediyor. Dijital teknolojilerde de benzer bir sıçrama beklemek mümkün. Çinli teknoloji şirketleri için yeni bir büyüme dönemi başlıyor. Bu şirketlerin hisselerine bakmak için de uygun bir zaman olabilir.
Kaynak : Webrazzi
Bugün olanları incelemeden önce 2021’e dönelim. 2021’de Alibaba’nın kurucusu Jack Ma, bir panelde Çinli regülatörleri eleştirdikten sonra Alibaba’nın fintech şirketi Ant Financial’ın halka arzı iptal edilmiş; Alibaba’ya açılan rekabet soruşturmasında milyarlarca dolar ceza kesilmiş, hatta Jack Ma şirketteki görevlerini bırakıp Japonya’da resim yapmaya başlamıştı. Başka teknoloji şirketlerinin de başına benzer şeyler geldi. Çin’in Über’i Didi bir süre yasaklandı. Yemek dağıtım platformu Meituan algoritmasını değiştirmek zorunda bırakıldı. Çin’de teknoloji işlerine yatırımlar düştü, hisse fiyatları geriledi. Adeta teknoloji sektörüne kış geldi.
Ancak aynı dönemde Çin ekonomisi de yavaşladı. Büyüme hızı yüzde 5’in altına indi. E daha ne olsun diyebilirsiniz ama Çin ekonomisinin 2010’lardaki yıllık büyüme ortalaması yüzde 10’a yakın. Çin Komünist Partisi’nin bir tedbir paketi açıklaması gerekiyordu.
17 Şubat 2025 günü Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, teknoloji sektörünün liderlerini başkentteki “Halkın Büyük Salonu” binasına davet etti. Tianenmen Meydanı’ndaki bu kocaman bina Çin Komünist Partisi’nin en önemli toplantılarının yapıldığı yer. Aralarında Jack Ma’nın da olduğu teknoloji girişimcileri devlet başkanıyla samimi fotoğraflar verdiler.
Bu arada Çin’in ChatGPT’ye cevabı DeepSeek, geniş yankı uyandırdı. Sonra da Manus isimli her işi yapan yapay zekâ programı çıktı. Çin teknoloji hisselerinden oluşan Heng Seng teknoloji endeksi, sene başından beri yüzde 30 yükselmiş durumda.
Bu hafta sona eren Çin Parlamentosu toplantısından çıkan paket, teknoloji sektörünün yüzünü güldürecek nitelikte. Öncelikle şunu belirletim: 2977 üyeli Çin parlamentosu yılda bir kez toplanıp sadece en önemli konularda karar veriyor. Bu seneki karar da yeni ekonomik paket oldu.
Herkes Çin Komünist Partisi’nden ülkenin dört bir yanında boş kalan veya tamamlanamayan inşaatları kurtarmasını bekliyordu. Oysa paketin odağı inşaat değil “yeni kaliteli üretim güçleri”. Çinliler böyle felsefi tabirleri seviyorlar. Burada kastedilen yapay zekâ, kuantum bilgisayar, yeşil teknolojiler gibi yüksek teknoloji alanları. Teknolojiye bahar gelecek.
Paketin ilk hedefi tüketimi artırmak. Çin bugüne kadar hep tüketim değil, tasarruf odaklı geliştiği için bu çok önemli bir değişiklik olacak. Özellikle de teknoloji tüketiminin artırılması hedefleniyor. Mesela 6000 yuan, yani 30.000 TL’den ucuz telefonlara yüzde 15 sübvansiyon uygulanacak.
Bence teknoloji açısından paketteki esas büyük olay, teknoloji yatırımları için 138 milyar dolarlık bir girişim sermayesi fonu kurulması. Çin’de teknoloji kışı gelmeden önceki bolluk dönemlerinde yıllık girişim sermayesi yatırımı, 35 milyar doları geçmiyordu. Fonun büyüklüğünü anlamak açısından, dünyada iyi zamanlarda yapılan yıllık girişim sermayesi yatırımının üçte biri seviyesinde olduğunu söyleyebiliriz. Tabii 138 milyar dolar bir senede yatırıma dönmeyecek ama dünyanın en büyük fonlarından mesela Tiger’dan (58 milyar dolar) veya Softbank’ın ilk fonundan (100 milyar dolar) çok daha büyük bir miktar.
Nasıl Trump “Ben Amerikan teknoloji şirketlerini Avrupalıların kanunlarına kurban etmem.” diyorsa Çin de “Ben de kendi teknoloji şirketlerimin arkasında dururum.” diyor. Bunu da parayla yapıyor. Son birkaç yılda Çin’in elektrikli araç ve pil alanında yaptığı yatırımların sonuçları ortada: Çin artık bu sektörleri domine ediyor. Dijital teknolojilerde de benzer bir sıçrama beklemek mümkün. Çinli teknoloji şirketleri için yeni bir büyüme dönemi başlıyor. Bu şirketlerin hisselerine bakmak için de uygun bir zaman olabilir.
Kaynak : Webrazzi